0

東大数理院試2024年度専門A問4解答

157
0
$$\newcommand{Aut}[0]{\operatorname{Aut}} \newcommand{CC}[0]{\mathbb{C}} \newcommand{FF}[0]{\mathbb{F}} \newcommand{Gal}[0]{\mathrm{Gal}} \newcommand{IIm}[0]{\operatorname{Im}} \newcommand{Ker}[0]{\operatorname{Ker}} \newcommand{NN}[0]{\mathbb{N}} \newcommand{PP}[0]{\mathbb{P}} \newcommand{QQ}[0]{\mathbb{Q}} \newcommand{RR}[0]{\mathbb{R}} \newcommand{RRe}[0]{\operatorname{Re}} \newcommand{tr}[0]{\operatorname{tr}} \newcommand{ZZ}[0]{\mathbb{Z}} $$

東大数理の院試(2024年度専門A問4)の解答です.
自分が作った解答は ここ に置いてあります.

(東大数理2024年度専門A問4)

実数$t$に対して,$t$を超えない最大の整数を$[t]$で表す.$0 < \alpha \leq 1$を満たす実数$\alpha$に対して,広義積分$I_\alpha, J_\alpha$を次で定める.
\begin{align*} I_\alpha &= \int_0^1 \bigg( \frac{\alpha}{x} - \bigg[ \frac{\alpha}{x}\bigg] \bigg) dx, \\ J_\alpha &= \int_0^1 \bigg( \alpha \bigg[ \frac{1}{x}\bigg] - \bigg[ \frac{\alpha}{x}\bigg] \bigg) dx. \end{align*}
以下の問に答えよ.

  1. $\alpha = 1$のとき,$I_\alpha$は収束し,その値が
    $$ \sum_{n = 1}^\infty \bigg\{ -\frac{1}{n + 1} - \log \bigg( 1 - \frac{1}{n + 1}\bigg)\bigg\} $$
    に等しいことを示せ.

  2. $I_\alpha = \alpha I_1 - \alpha \log \alpha$を示せ.

  3. $J_\alpha$を求めよ.

(1)
$x = t^{-1}$と置換すると
$$ I_1 = \int_1^\infty \frac{t - [t]}{t^2} dt = \sum_{k = 1}^\infty \int_k^{k + 1} \frac{t - [t]}{t^2} dt = \sum_{k = 1}^\infty \int_0^1 \frac{t}{(t + k)^2} dt. $$
ここで
\begin{align*} \int_0^1 \frac{t}{(t + k)^2}dt &= \int_0^1 \bigg( \frac{1}{t + k} - \frac{k}{(t + k)^2} \bigg) dt = \log(t + k) + \frac{k}{t + k} \bigg|_0^1 \\ &= -\log \frac{k}{k + 1} - \frac{1}{k + 1} = -\log \bigg( 1 - \frac{1}{k + 1} \bigg) - \frac{1}{k + 1} \end{align*}
であるから示された.
また$(t - [t]) / t^2$$t \to \infty$の時$O(t^{-2})$だから,$I_1$は収束する.

(2)
$x = \alpha t$と置換すると
$$ I_\alpha = \int_0^{1 / \alpha} \bigg( \frac{1}{t} - \bigg[ \frac{1}{t}\bigg] \bigg) \alpha dt = \alpha I_1 + \alpha \int_1^{1 / \alpha} \bigg( \frac{1}{t} - \bigg[ \frac{1}{t}\bigg] \bigg) dt = \alpha I_1 - \alpha \log \alpha - \alpha \int_1^{1 / \alpha} \bigg[ \frac{1}{t} \bigg] dt. $$
右辺第$3$項は$(1, 1 / \alpha]$において$0 < 1 / t < 1$だから,積分は$0.$よって示された.

(3)
$$ J_\alpha = \alpha \int_0^1 \bigg( \bigg[ \frac{1}{x}\bigg] - \frac{1}{x} \bigg) dx + \int_0^1 \bigg( \frac{\alpha}{x} - \bigg[ \frac{\alpha}{x}\bigg] \bigg) dx = -\alpha I_1 + I_\alpha = -\alpha \log \alpha. $$

投稿日:326
更新日:328

この記事を高評価した人

高評価したユーザはいません

この記事に送られたバッジ

バッジはありません。

投稿者

delta
0
1154
大学院入試の解答のまとめ(記事にしたもの含む)は下のURLから

コメント

他の人のコメント

コメントはありません。
読み込み中...
読み込み中