1
現代数学解説
文献あり

Karlssonによるz=1/4における3F2の和公式

43
0
$$\newcommand{bk}[0]{\boldsymbol{k}} \newcommand{bl}[0]{\boldsymbol{l}} \newcommand{BQ}[5]{{}_{#1}\psi_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{calA}[0]{\mathcal{A}} \newcommand{calS}[0]{\mathcal{S}} \newcommand{CC}[0]{\mathbb{C}} \newcommand{F}[5]{{}_{#1}F_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{H}[5]{{}_{#1}H_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{inv}[0]{\mathrm{inv}} \newcommand{maj}[0]{\mathrm{maj}} \newcommand{ol}[0]{\overline} \newcommand{Q}[5]{{}_{#1}\phi_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{QQ}[0]{\mathbb{Q}} \newcommand{ZZ}[0]{\mathbb{Z}} $$

Baileyによる${}_3F_2$の3次変換公式
\begin{align} &(1-x)^{-3a}\F32{a,a+\frac 13,a+\frac 23}{b,c}{-\frac{27x}{4(1-x)^3}}\\ &=\F32{3a,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{b,c}{\frac x4}\qquad b+c=3a+\frac 32 \end{align}
において, $x\to 1$を考える. 左辺はMellin-Barnes積分を用いて
\begin{align} &(1-x)^{-3a}\F32{a,a+\frac 13,a+\frac 23}{b,c}{-\frac{27x}{4(1-x)^3}}\\ &=(1-x)^{-3a}\frac{\Gamma(b)\Gamma(c)}{\Gamma(3a)}\int_{-i\infty}^{i\infty}\frac{\Gamma(3a+3s)\Gamma(-s)}{\Gamma(b+s)\Gamma(c+s)}\left(\frac{x}{4(1-x)^3}\right)^s\,ds\\ &=\left(\frac{4}{x}\right)^a\frac{\Gamma(b)\Gamma(c)}{\Gamma(3a)}\int_{-i\infty}^{i\infty}\frac{\Gamma(-3s)\Gamma(a+s)}{\Gamma(b-a-s)\Gamma(c-a-s)}\left(\frac{4(1-x)^3}{x}\right)^{s}\,ds\qquad s\mapsto -a-s\\ &=\left(\frac{4}{x}\right)^a\frac{\Gamma(b)\Gamma(c)}{\Gamma(3a)}\left(\frac 13\frac{\Gamma(a)}{\Gamma(b-a)\Gamma(c-a)}-\frac{\Gamma\left(a+\frac 13\right)}{3\Gamma\left(b-a-\frac 13\right)\Gamma\left(c-a-\frac 13\right)}\left(\frac 4x\right)^{\frac 13}(1-x)+O((1-x)^2)\right)\qquad x\to 1 \end{align}
と展開できるから, $x\to 1$を考えると
\begin{align} \F32{3a,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{b,c}{\frac 14}&=\frac{ 4^a\Gamma(a)\Gamma(b)\Gamma(c)}{3\Gamma(3a)\Gamma(b-a)\Gamma(c-a)} \end{align}
が成り立つことが分かる. さらに,
\begin{align} &x^a\F32{3a,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{b,c}{\frac x4}\\ &=\frac{4^a\Gamma(b)\Gamma(c)}{\Gamma(3a)}\left(\frac 13\frac{\Gamma(a)}{\Gamma(b-a)\Gamma(c-a)}-\frac{\Gamma\left(a+\frac 13\right)}{3\Gamma\left(b-a-\frac 13\right)\Gamma\left(c-a-\frac 13\right)}\left(\frac 4x\right)^{\frac 13}(1-x)+O((1-x)^2)\right) \end{align}
の両辺を$x$で微分してから$x\to 1$とすると,
\begin{align} &a\F43{3a,1+a,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{a,b,c}{\frac 14}\\ &=\frac{4^{a+\frac 13}\Gamma\left(a+\frac 13\right)\Gamma(b)\Gamma(c)}{3\Gamma(3a)\Gamma\left(b-a-\frac 13\right)\Gamma\left(c-a-\frac 13\right)} \end{align}
つまり, 以下を得る.

Karlsson(1995)

$b+c=3a+\frac 32$のとき,
\begin{align} \F32{3a,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{b,c}{\frac 14}&=\frac{4^a\Gamma(a)\Gamma(b)\Gamma(c)}{3\Gamma(3a)\Gamma(b-a)\Gamma(c-a)}\\ \F43{3a,1+a,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{a,b,c}{\frac 14}&=\frac{4^{a+\frac 13}\Gamma\left(a+\frac 13\right)\Gamma(b)\Gamma(c)}{\Gamma(3a+1)\Gamma\left(b-a-\frac 13\right)\Gamma\left(c-a-\frac 13\right)} \end{align}
が成り立つ.

1つ目の式は
\begin{align} \F32{6a,2b,1-2b}{3a+b+\frac 12,3a-b+1}{\frac 14}&=\frac{16^a\Gamma\left(3a+b+\frac 12\right)\Gamma(3a-b+1)\Gamma(2a+1)}{\Gamma\left(a+b+\frac 12\right)\Gamma(a-b+1)\Gamma(6a+1)} \end{align}
と書き換えることができ, Karlssonの論文にはこの形で書かれている. 2つ目の式は
\begin{align} \frac{(1+a)_n}{(a)_n}&=\frac{n+a}a \end{align}
であるから, 1つ目の式と上手く足し合わせて
\begin{align} \F32{3a+1,\frac 12+b-c,\frac 12+c-b}{b,c}{\frac 14} \end{align}
を用いて書くこともでき, Karlssonの論文にはこの形でパラメータを上のように置き換えた形で書かれている.

定理1は3次変換公式の特殊化として得られる和公式であるので, 3次の和公式と呼ぶのが妥当かもしれない. 他の${}_3F_2$の3次の和公式の例として, 前の記事 においてVerma-Jainの3次変換公式の系として得られる$z=\frac 34$における和公式
\begin{align} \F32{d,a-d,\frac a3}{\frac a2,\frac{a+1}2}{\frac 34}=\frac{\Gamma(1+a)\Gamma\left(1+\frac{a-d}3\right)\Gamma\left(1+\frac d3\right)}{\Gamma(1+a-d)\Gamma(1+d)\Gamma\left(1+\frac a3\right)} \end{align}
があるが, 他にもこのような2変数の3次の和公式がどれぐらいあるのかは気になるところである.

Ramanujanの公式

定理1の2つ目の式において, $b=c=1$とすると, $a=\frac 16$となり,
\begin{align} \sum_{0\leq n}\frac{(6n+1)\binom{2n}n^3}{2^{8n}}&=\frac{4}{\pi} \end{align}
を得る. これはRamanujanによる$\frac 1{\pi}$の公式の中でも特にシンプルなものである.

追記

定理1の2つの等式はGessel-Stantonによる1982年の公式
\begin{align} \F54{2a,1+\frac{2a}3,2b,1-2b,a-d}{\frac{2a}3,1+a-b,\frac 12+a+b,1+2d}{\frac 14}&=\frac{\Gamma(d+1)\Gamma\left(d+\frac 12\right)\Gamma(1+a-b)\Gamma\left(\frac 12+a+b\right)}{\Gamma(a+1)\Gamma\left(a+\frac 12\right)\Gamma(1-b+d)\Gamma\left(\frac 12+b+d\right)} \end{align}
の特別な場合になっているようである.

参考文献

[1]
P. W. Karlsson, Clausen′s Hypergeometric Series with Variable 1/4, Journal of Mathematical Analysis and Applications, 1995, 172-180
投稿日:19日前
更新日:18日前
OptHub AI Competition

この記事を高評価した人

高評価したユーザはいません

この記事に送られたバッジ

バッジはありません。

投稿者

Wataru
Wataru
989
69244
超幾何関数, 直交関数, 多重ゼータ値などに興味があります

コメント

他の人のコメント

コメントはありません。
読み込み中...
読み込み中