1
現代数学解説
文献あり

Bessel関数の4乗の積分

100
0
$$\newcommand{bk}[0]{\boldsymbol{k}} \newcommand{bl}[0]{\boldsymbol{l}} \newcommand{BQ}[5]{{}_{#1}\psi_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{calA}[0]{\mathcal{A}} \newcommand{calS}[0]{\mathcal{S}} \newcommand{CC}[0]{\mathbb{C}} \newcommand{F}[5]{{}_{#1}F_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{H}[5]{{}_{#1}H_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{inv}[0]{\mathrm{inv}} \newcommand{maj}[0]{\mathrm{maj}} \newcommand{ol}[0]{\overline} \newcommand{Q}[5]{{}_{#1}\phi_{#2}\left[\begin{matrix}#3\\#4\end{matrix};#5\right]} \newcommand{QQ}[0]{\mathbb{Q}} \newcommand{ZZ}[0]{\mathbb{Z}} $$

今回はBessel関数の4乗に関するNicholsonによる積分
\begin{align} \int_0^{\infty}t^{1-2\nu}J_{\nu}(t)\,dt=\frac{\Gamma(2\nu)\Gamma(\nu)}{2\pi\Gamma(3\nu)\Gamma\left(\nu+\frac 12\right)^2} \end{align}
を示す. まず, 以下のBessel関数の二乗のMellin変換を示す.

\begin{align} \int_0^{\infty}t^{s-1}J_{\nu}(t)^2\,dt&=\frac 12\frac{\Gamma\left(\frac s2+\nu\right)\Gamma\left(\frac 12-\frac s2\right)}{\sqrt{\pi}\Gamma\left(\nu+1-\frac s2\right)\Gamma\left(1-\frac s2\right)} \end{align}

前の記事 で示したBessel関数の積の級数表示において$\mu=\nu$とすると
\begin{align} J_{\nu}(t)^2&=\sum_{0\leq m}\frac{(-1)^m\Gamma(2\nu+2m+1)}{m!\Gamma(2\nu+m+1)\Gamma(\nu+m+1)^2}\left(\frac{t}{2}\right)^{2\nu+2m} \end{align}
となるから, Ramanujan's master theorem より,
\begin{align} &\int_0^{\infty}t^{s-1}J_{\nu}(t)^2\,dt\\ &=\int_0^{\infty}t^{s-1}\sum_{0\leq m}\frac{(-1)^m\Gamma(2\nu+2m+1)}{m!\Gamma(2\nu+m+1)\Gamma(\nu+m+1)^2}\left(\frac{t}{2}\right)^{2\nu+2m}\,dt\\ &=\frac 12\int_0^{\infty}t^{\frac s2+\nu-1}\sum_{0\leq m}\frac{(-t)^m\Gamma(2\nu+2m+1)}{m! 2^{2\nu+2m}\Gamma(2\nu+m+1)\Gamma(\nu+m+1)^2}\,dt\\ &=\frac 12\frac{2^{s}\Gamma\left(\frac s2+\nu\right)\Gamma(1-s)}{\Gamma\left(\nu+1-\frac s2\right)\Gamma\left(1-\frac s2\right)^2}\\ &=\frac 12\frac{\Gamma\left(\frac s2+\nu\right)\Gamma\left(\frac 12-\frac s2\right)}{\sqrt{\pi}\Gamma\left(\nu+1-\frac s2\right)\Gamma\left(1-\frac s2\right)}\\ \end{align}
示される.

\begin{align} F(s)&=\int_0^{\infty}t^{s-1}f(t)\,dt\\ G(s)&=\int_0^{\infty}t^{s-1}g(t)\,dt\\ \end{align}
とするとき,
\begin{align} \int_0^{\infty}t^{s-1}f(t)g(t)\,dt&=\frac 1{2\pi i}\int_{-i\infty}^{i\infty}F(u)G(s-u)\,du \end{align}
が成り立つ.

Mellin逆変換公式より,
\begin{align} f(t)=\frac 1{2\pi i}\int_{-i\infty}^{i\infty}t^{-u}F(u)\,du \end{align}
であるから,
\begin{align} \int_0^{\infty}t^{s-1}f(t)g(t)\,dt&=\frac 1{2\pi i}\int_0^{\infty}t^{s-1}\left(\int_{-i\infty}^{i\infty}t^{-u}F(u)\,du\right)g(t)\,dt\\ &=\frac 1{2\pi i}\int_{-i\infty}^{i\infty}F(u)\left(\int_0^{\infty}t^{s-u-1}g(t)\,dt\right)\,du\\ &=\frac 1{2\pi i}\int_{-i\infty}^{i\infty}F(u)G(s-u)\,du \end{align}
となって示すべき等式が得られる.

Nicholson(1920)

$\Re(\nu)>0$のとき,
\begin{align} \int_0^{\infty}t^{1-2\nu}J_{\nu}(t)^4\,dt=\frac{\Gamma(2\nu)\Gamma(\nu)}{2\pi\Gamma(3\nu)\Gamma\left(\nu+\frac 12\right)^2} \end{align}
が成り立つ.

補題2において$f(t),g(t)$$J_{\nu}(t)^2$とすると, 補題1より
\begin{align} \int_0^{\infty}t^{s-1}J_{\nu}(t)^4\,dt&=\frac 1{2\pi i}\frac 1{4\pi}\int_{-i\infty}^{i\infty}\frac{\Gamma\left(\frac u2+\nu\right)\Gamma\left(\frac 12-\frac u2\right)}{\Gamma\left(\nu+1-\frac u2\right)\Gamma\left(1-\frac u2\right)}\frac{\Gamma\left(\frac {s-u}2+\nu\right)\Gamma\left(\frac 12-\frac {s-u}2\right)}{\Gamma\left(\nu+1-\frac{s-u}2\right)\Gamma\left(1-\frac{s-u}2\right)}\,du \end{align}
となる. ここで, $s\mapsto 2-2\nu, u\mapsto 2u$とすると,
\begin{align} \int_0^{\infty}t^{s-1}J_{\nu}(t)^4\,dt&=\frac 1{2\pi i}\frac 1{2\pi}\int_{-i\infty}^{i\infty}\frac{\Gamma\left(\frac 12-u\right)}{\Gamma\left(\nu+1-u\right)}\frac{\Gamma\left(\nu-\frac 12+u\right)}{\Gamma\left(2\nu+u\right)}\,du \end{align}
となる. ここで, $0<\Re(u)$における極$u=\frac 12+n,n\geq 0$に関して留数定理を用いてMellin-Barnes積分を展開すると, Gaussの超幾何定理より
\begin{align} &\frac 1{2\pi i}\int_{-i\infty}^{i\infty}\frac{\Gamma\left(\frac 12-u\right)}{\Gamma\left(\nu+1-u\right)}\frac{\Gamma\left(\nu-\frac 12+u\right)}{\Gamma\left(2\nu+u\right)}\,du\\ &=\sum_{0\leq n}\frac{(-1)^n\Gamma\left(\nu+n\right)}{n!\Gamma\left(\nu+\frac 12-n\right)\Gamma\left(2\nu+\frac 12+n\right)}\\ &=\frac{\Gamma(\nu)}{\Gamma\left(\nu+\frac 12\right)\Gamma\left(2\nu+\frac 12\right)}\F21{\nu,\frac 12-\nu}{2\nu+\frac 12}1\\ &=\frac{\Gamma(\nu)}{\Gamma\left(\nu+\frac 12\right)\Gamma\left(2\nu+\frac 12\right)}\frac{\Gamma\left(2\nu+\frac 12\right)\Gamma(2\nu)}{\Gamma\left(\nu+\frac 12\right)\Gamma(3\nu)}\\ &=\frac{\Gamma(\nu)\Gamma(2\nu)}{\Gamma(3\nu)\Gamma\left(\nu+\frac 12\right)^2} \end{align}
となるから, これを代入して定理を得る.

参考文献

[1]
G. N. Watson, A treatise on the theory of Bessel functions, Cambridge University Press, 1966
投稿日:11日前
更新日:11日前
OptHub AI Competition

この記事を高評価した人

高評価したユーザはいません

この記事に送られたバッジ

バッジはありません。

投稿者

Wataru
Wataru
957
66756
超幾何関数, 直交関数, 多重ゼータ値などに興味があります

コメント

他の人のコメント

コメントはありません。
読み込み中...
読み込み中